توضیحات

زلزله خیزی تهران و گسل های آن

مقدمه

حركت توده ای از مواد تشكیل دهنده زمین، از یك شیب به سمت پایین را زمینلغزش یا ناپایداری شیب می‌‌نامند(IAEG, 1990). توپوگرافی عمدتاً كوهستانی ایران، فعالیت زمینساختی و لرزه‌خیزی زیاد، وضعیت متنوع زمین شناسی و اقلیمی، شرایط طبیعی برای بروز طیف وسیعی از زمینلغزه ها را ایجاد می كند.ایران با توپوگرافی عمدتاً كوهستانی، فعالیت زمین‌ساختی و لرزه‌خیزی زیاد، شرایط متنوع زمین‌شناسی و اقلیمی، عمده شرایط طبیعی را برای ایجاد طیف وسیعی از زمینلغزش‌ها داراست. زمین‌لغزش در ایران بعنوان یك بلای طبیعی، سالیانه خسارات جانی و مالی فراوانی به كشور وارد می سازد. اگر برای بلایای طبیعی دیگر احتمال وقوع هر از چندگاهی قائل شویم، پتانسیل وقوع پدیده لغزش در كشور را باید هر لحظه در نظر گرفت.

بر اساس یك برآورد اولیه، سالیانه 500 میلیارد ریال خسارت های مالی از طریق زمینلغزش ها بر كشور تحمیل می شود و این در صورتی است كه از بین رفتن منابع طبیعی غیرقابل بازگشت به حساب آورده نشوند(كمك پناه 1373). این پدیده همه ساله در اكثر استان های كشور موجب خسارت های اقتصادی به راه‌ها، خطوط آهن، خطوط انتقال نیرو و ارتباطات، كانال های آبیاری و آبرسانی، تأسیسات معدنی، تأسیسات استخراج، پالایش نفت و گاز، شبكه شریان های حیاتی داخل شهرها، كارخانه ها و مراكز صنعتی، سدها و دریاچه های مصنوعی و طبیعی، جنگل ها و مراتع و منابع طبیعی، مزارع و مناطق مسكونی و روستاها گشته یا آنها را مورد تهدید قرار می دهد. این نوشتار ابتدا به تعریف ناپایداری شیب و واژه شناسی آن پرداخته، سپس ضمن معرفی تاثیر پذیری متقابل زمینلغزش ها با منابع طبیعی و سازه های بشری، به معرفی موردی آنها در پهنه البرز مرکزی می پردازد.

کلمات کلیدی:

زلزله

زمین لرزه